Zmiany w szwedzkiej polityce migracyjnej i azylowej
W związku z trwającym globalnym kryzysem migracyjnym Szwecja wzięła na siebie dużą odpowiedzialność. Gdy jesienią 2015 roku okazało się, że wspólny europejski system azylowy nie jest w stanie poradzić sobie z tak ogromną ilością wniosków, sytuacja stała się trudna i niosła ze sobą duże obciążenia dla szwedzkiego społeczeństwa. Z tego powodu rząd Szwecji zdecydował się na zastosowanie tymczasowych środków, które znacząco zmniejszą ilość osób występujących o azyl.
W roku 2015 o azyl w Szwecji wystąpiło ok. 163 tys. osób, z czego 114 tys. przybyło do Szwecji w okresie pomiędzy wrześniem a grudniem minionego roku. 35 tys. ze starających się o azyl to małoletni bez opieki. Rezultatem takiej sytuacji są niemałe wyzwania, jakie stają przed szwedzkim systemem azylowym i systemem opieki społecznej, wiążące się z dostępem do mieszkań, opieki zdrowotnej, szkół i świadczeń socjalnych. Z tego powodu rząd Szwecji zdecydował się na zastosowanie tymczasowych środków, które znacząco zmniejszą ilość osób występujących o azyl. Zawarte zostało także porozumienie pomiędzy Unią Europejską i Turcją, mające na celu wyeliminowania procederu przemytu ludzi i nieuregulowanej imigracji z Turcji do UE.
Kontrole dokumentów i kontrole graniczne na granicach wewnętrznych UE
12 listopada 2015 r. Szwecja zdecydowała się na wprowadzenie tymczasowych kontroli granicznych na wewnętrznych granicach UE. Kontrole przeprowadzane są zgodnie z regulacjami Schengen w wybranych portach w południowej i zachodniej Szwecji oraz na moście Öresundsbron, łączącym Szwecję z Danią.
Dnia 4 styczna 2016 r. Szwecja wprowadziła tymczasowe kontrole graniczne dla podróżujących pomiędzy Danią a Szwecją. Oznacza to, że osoby podróżujące z Danii autobusem lub pociągiem lub statkiem na odcinku krótszym niż dwadzieścia mil morskich muszą przy wjeździe do Szwecji okazać ważny dokument tożsamości ze zdjęciem. W niektórych przypadkach obowiązek ten nie dotyczy osób, które nie skończyły osiemnastego roku życia i podróżują z osobą dorosłą.
Więcej na temat tymczasowych kontrolach granicznych na stronach government.se: http://www.government.se/press-releases/2016/06/border-controls-prolonged-until-november/
Więcej o tymczasowych kontrolach dokumentów na stronach government.se: http://www.government.se/articles/2015/12/questions-and-answers-act-and-ordinance-on-identity-checks-in-the-event-of-serious-danger-to-public-order-or-domestic-security-in-the-country/
Zmiany zasad, dotyczących prawa do zasiłków osób starających się o azyl
1 czerwca 2016 r. Szwecja wprowadziła nowe regulacje, stanowiące, że prawa do otrzymywania wsparcia finansowego (zasiłek dzienny i miejsce zamieszkania zapewniane przez szwedzki Urząd ds. Migracji) nie mają osoby, co do których wydano prawomocny wyrok o wydaleniu ze Szwecji.
Więcej na temat prawa do wsparcia finansowego na stronach government.se: http://www.government.se/press-releases/2016/03/government-proposes-amendments-to-asylum-seekers-right-to-assistance/
Więcej na temat prawa do wsparcia finansowego na stronach Urzędu ds. Migracji: http://www.migrationsverket.se/English/Private-individuals/Protection-and-asylum-in-Sweden/Nyheter/2016-04-19-Legislative-changes-that-will-affect-asylum-seekers.html
Projekt nowej ustawy w sprawie pozwoleń na pobyt tymczasowy
Rząd szwedzki zaprezentował projekt nowej ustawy o tymczasowym dostosowaniu szwedzkich przepisów azylowych do minimalnego poziomu zgodnego z prawem UE i konwencjami międzynarodowymi. Ustawa ma obowiązywać przez trzy lata i oznacza wprowadzenie pozwoleń na pobyt tymczasowy dla wszystkich osób potrzebujących ochrony, a niebędących uchodźcami przybyłymi do kraju z godnie z kwotami ustalonymi przez UE. Wyjątkiem od tej reguły mogą być np. ciężko chore dzieci.
Projekt oznacza także, że ograniczone zostaną możliwości łączenia rodzin uchodźców, którzy uzyskali pozwolenie na pobyt tymczasowy.
Ustawa ograniczy także możliwości otrzymania pozwolenia na pobyt ze względu na wyjątkowe i szczególne okoliczności.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 20 lipca 2016 r.
Więcej na temat ograniczonych możliwości otrzymania pozwolenia na pobyt w Szwecji na stronach government.se: http://www.government.se/press-releases/2016/04/proposal-to-temporarily-restrict-the-possibility-of-being-granted-a-residence-permit-in-sweden/
Więcej na temat ustawy na stronach szwedzkiego Urzędu ds. Migracji: http://www.migrationsverket.se/English/Private-individuals/Protection-and-asylum-in-Sweden/Nyheter/2016-04-19-Legislative-changes-that-will-affect-asylum-seekers.html
Bardziej efektywne odsyłanie osób, których wnioski o azyl zostały rozpatrzone negatywnie
Jesienią 2015 r. gwałtownie wzrosła ilość osób, starających się o azyl, dlatego ocenia się, że w najbliższych latach więcej osób otrzyma decyzje o wydaleniu ze Szwecji. By zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu azylowego i systemu przyjmowania uchodźców, konieczne jest, by osoby, które otrzymały taką decyzję, rzeczywiście wyjechały z kraju. Z tego powodu Urząd ds. Migracji otrzymał zadanie skrócenia czasu, jaki upływa od złożenia wniosku o azyl do wydalenia, zwiększenia ilości placówek dla uchodźców i usprawnienia procesu powrotów z pomocą oficerów łącznikowych rozlokowanych w misjach zagranicznych.
Więcej informacji na stronach government.se: http://www.government.se/press-releases/2016/06/three-assignments-to-the-swedish-migration-agency-on-return/
Oświadczenie Unii Europejskiej i Turcji
18 marca 2016 r. Unia Europejska i Turcja wystąpiły z oświadczeniem, mającym na celu zakończenie procederu przemytu ludzi i nieuregulowanej migracji z Turcji do Unii Europejskiej. Wspólne oświadczenie Turcji i UE oznacza między innymi, że nieregularni migranci, tzn. osoby, które dostały się na teren danego kraju bez wymaganego pozwolenia lub te, które nie starają się o azyl, a które od dnia 20 marca 2016 r. dostały się z Turcji do Grecji, będą odsyłane z powrotem do Turcji. Wnioski osób, które wystąpiły o azyl mają być rozpatrywane przez władze Grecji indywidualnie. Za każdego Syryjczyka odesłanego z Grecji do Turcji, jeden Syryjczyk w Turcji zostanie rozlokowany na terenie EU na podstawie tzw. mechanizmu 1:1. Priorytetowo traktowane będą osoby, które wcześniej nie próbowały w sposób nieregularny dostać się do UE.
Z porozumienia wynika jasno, że przestrzegane będą międzynarodowe regulacje i normy, w tym prawo do ochrony i do indywidualnego rozpatrywania wniosków o azyl. Oświadczenie oznacza także, że migranci, którzy już znajdują się w Turcji otrzymają większe wsparcie. UE podjęła także decyzję o silniejszym wsparciu dla Grecji, by kraj mógł zapewnić spełniające wymogi prawne przyjmowanie i odsyłanie migrantów.
Więcej o porozumieniu Turcja-UE na stronach Komisji Europejskiej: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-963_en.htm
Źródło: Ambasada Szwecji w Warszawie (swedenabroad.com)
Fot: własność redakcji